𝟏.𝐅𝐚̂𝐭𝐢𝐡𝐚 𝐒𝐮̂𝐫𝐞𝐬𝐢
• Mekke’de inmiştir.
• İniş sırası 5, ayet sayısı 7’dir.
• İslam’ın ilk yıllarında ve tamamı bir defada indi.
• Kur’an-ı Kerim’in başlangıç sûresi olduğu için “açan” anlamında ki Fâtiha şeklinde anılmıştır.
• Bunun dışında “Ümmü’l-Kitap”(Kitabın anası/özü), “el-Esas”, eş-Şafiye, el-Vafiye, el-Kâfiye ve el-Hamd isimleri ile de anılmaktadır.
• Devamlı tekrarlanan yedi ayet anlamında “es-Seb’u’l-mesanî” de denir. (Hicr, 15/87)
• Kurân’ın hem bir mukaddimesi (girişi) hem de özeti gibidir.
• Fâtiha sûresinin ilk dört ayeti, Allah Teâlâ’yı “Âlemlerin Rabbi”, “Rahmân”, “Rahîm”, “hesap gününün tek hâkimi” gibi belli başlı özellikleriyle tanıtır. Geri kalan ayetleri ise kulun Rabbine nasıl yalvarması ve O’ndan neler istemesi gerektiğini öğretir.
Bir kudsî hadiste Allah Teâlâ Fâtiha sûresini kuluyla Kendisi arasında ikiye böldüğünü ve kulunun istediğini kendisine vereceğini belirterek şöyle buyurmuştur:
• “Kul namaz kılarken “Elhamdülillâhi rabbilâlemin” deyince Allah Teâlâ: “Kulum Bana hamdetti” buyurur.
• Kul “er-Rahmânirrahîm” deyince Allah Teâlâ: “Kulum Beni övdü” buyurur.
• Kul “Mâliki yevmiddîn” deyince Allah Teâlâ: “Kulum Benim yüceliğimi dile getirdi” buyurur.
• Kul “iyyâke na’büdü ve iyyâke nesta’în” deyince Allah Teâlâ: “Bu Benimle kulum arasındadır ve kuluma istediği verilecektir” buyurur.
• Kul sûreyi sonuna kadar okuyunca Allah Teâlâ: “işte bu kulumundur ve kulumun istediği kendisine verilecektir’ buyurur.”①
Resûl-i Ekrem Ebû Saîd ibni Muallâ’ya “Sana Kur’an’ın en büyük sûresini öğreteceğim” diyerek ona Fâtiha sûresini öğretmiş, kendisine lütfedilen bu yedi ayetin namazlarda okunduğunu söylemiştir.②
Sahâbeden birinin bir adamı yedi defa okuduğu Fâtiha sûresiyle tedavi ettiği de bilinmektedir.③
① Müslim, Salât 38.
② Buhârî, Tefsîr 1/1, 8/2, 15/3; Fezâilü’l-Kur’ân 9.
③ Buhârî, İcâre 16, Fezâilü’l-Kur’ân 9, Tıb 39; Müslim, Selâm 65,66.
