????YİRMİ SEKİZİNCİ CÜZ????
????Bu cüzde Mücadele, Haşr, Mümtehine, Saff, Cuma, Münafikun, Teğabun, Talak ve Tahrim sûreleri yer almaktadır. Bu cüzdeki sûrelerin tamamı Medine’de nazil olmuştur.
????58.Mücadele Sûresi????
????Medine’de nazil olmuştur. 22 ayettir. Mücadele, “karşılıklı konuşmak” demektir. Zihar konusunda Hz. Peygamberle konuşan bir kadının durumu üzerine nazil olmuştur. (Cahiliye döneminde bazı erkekler eşlerine zihar yaparlardı. Zihar: bir erkeğin, karısına “Sen annem gibisin, bacım gibisin, elin annemin eli gibi olsun, sırtın annemin sırtı gibi olsun ve benzeri sözler” söylemesidir. Böyle söyledikleri zaman kadın boşanmış sayılmadığı gibi, kocasının eşi de sayılmazdı.)
????Genel Hatlarıyla Sûre????
✏️Allah Teâlâ, kadın olsun erkek olsun ihtiyaç sahibi olan herkesin ihtiyacına cevap vermiştir. Kocası tarafından kendisine zihar yapılan bir kadın Peygamber Efendimizin yanına gelip derdini anlatmış, bunun üzerine AllahTeâlâ onun derdine çare olacak hükümler indirmiştir. Zihar, cahiliye dönemi boşama çeşitlerinden biriydi ve en ağırıydı. Allah Teâlâ bu tür boşanma çeşidine yeni hükümler getirmiştir.
✏️Münafıkların gizli toplantılar tertip etmelerinden, meclis adabından ve gerçek müminlerin, imanlarını korumak için yaptığı fedakarlıklardan bahsedilmiştir.
????59.Haşr Sûresi????
????Medine’de nazil olmuştur. 24 ayettir. Haşr, “toplanma” anlamına gelmektedir. Burada ise “sürgün” anlamında kullanılmıştır. Beni Nadir Yahudilerinin Medine’den sürgün edilmesi olayı anlatılmıştır.
????Genel Hatlarıyla Sûre????
✏️Sûrede toplum kurallarına uymamaları, casusluk yapmaları ve düşmana şehrin sırlarını vermeleri nedeniyle Medine’deki Yahudilerin sürgün edilmeleri olayı anlatılmıştır.
✏️Hicret ve öneminden, Muhacir’den ve Muhacir’e kucak açan Ensar’dan bahsedilmiştir. Münafıkların komplolarından ve onların savaşlarda Müslümanlara zarar vermelerinden söz edilmiş ve ahirette şeytanın, insanı yalnız bırakacağı hatırlatılmıştır.
✏️Son üç ayette ise Hadis-i Şerifte de geçtiği üzere her sabah okunması tavsiye edilen ve “Huvallahullezi” olarak bilinen ayetler vardır. Bu ayetlerde Allah Teâlâ’nın güzel isimlerinden (Esmau’l Hüsna) bazıları zikredilmiştir.
????60.Mümtehine Sûresi????
????Medine’de nazil olmuştur. 13 ayettir. Mümtehine, “imtihan edilen kadın” anlamına gelmektedir. Mekke’den Medine’ye gelen kadınların hangi gerekçeyle geldiklerinin sorulması istenmiştir.
????Genel Hatlarıyla Sûre????
✏️Sûrede Müslümanların gayrimüslimlerle olan ilişkilerinde nelere dikkat etmesi gerektiği anlatılmıştır.
✏️Hz. İbrahim’in, babasıyla ve halkıyla olan diyalogundan bir kesit sunulmuştur.
✏️Hudeybiye anlaşması gereğince Medine’ye gelen kadınların geliş amacını öğrenmek için onlara sorular sorulması emredilmiş ve kadınların da biat etmelerinden ve biat şartlarından bahsedilmiştir.
????61.Saff Sûresi????
????Medine’de nazil olmuştur. 14 ayettir. Saff, “sıra ve düzen” anlamındadır. Burada savaş düzeni anlamındadır.
????Genel Hatlarıyla Sûre????
✏️Allah Teâlâ’nın yüceliğinden ve müminlerin verdikleri söze sadık olmaları gerektiğinden bahsedilmiştir.
✏️Allah Teâlâ’nın, düzenli bir şekilde cihat eden müminleri sevdiği ve Hz. Muhammed’in (s.a.v) İncil’de “Ahmed” ismiyle müjdelendiği ve imanla cihadın azaptan kurtaran bir ticaret olduğu belirtilmiştir.
????62.Cuma Sûresi????
????Medine’de nazil olmuştur. 11 ayettir. “Cuma namazı” anlamındadır.
????Genel Hatlarıyla Sûre????
✏️Allah Teâlâ’nın yüceliğinden bahsedilmiş ve Hz. Peygamber’in mesajının evrensel olduğu ifade edilmiştir.
✏️Bildikleriyle amel etmeyen Yahudilerin kitap yüklü merkepler gibi oldukları belirtilmiş ve Yahudilerin yanlış tutum ve davranışlarına değinilmiştir.
✏️Son bölümde ise cuma namazına özen göstermekle ilgili ayetler yer almaktadır.
????63.Münafikun Sûresi????
????Medine’de nazil olmuştur. 11 ayettir. Münafikun, “ikiyüzlüler” anlamındadır. Sûrenin girişinde münafıklardan bahsedildiği için bu isimle meşhur olmuştur.
????Genel Hatlarıyla Sûre????
✏️Münafıkların iki yüzlü ve yalancı oldukları anlatılmış, tövbe ve istiğfara yanaşmadıkları için affedilmeyecekleri belirtilmiştir.
✏️Mal ve evlatların, Allah’ı zikretmeye engel olmaması gerektiği belirtilmiş ve ölüm gelip çatmadan infak etmenin öneminden bahsedilmiştir.
????64.Teğabun Sûresi????
????Medine’de nazil olmuştur. 18 ayettir. Teğabun, “aldanma” demektir. Ahiret günün bir ismidir. zira o gün birçok insan yanlış şeylere ve yerlere ümit bağladığı için aldanmış olduğunu görecektir.
????Genel Hatlarıyla Sûre????
✏️Allah Teâlâ’nın yüceliğinden ve ahiret hayatından bahsedilmiş, mal ve evlatların birer imtihan olduğu hatırlatılmıştır.
✏️Allah’tan gücümüzün yettiği kadarıyla korkmamız gerektiği belirtilmiş ve Allah rızası için borç vermenin öneminden bahsedilmiştir.
????65.Talak Sûresi????
????Medine’de nazil olmuştur. 12 ayettir. Talak, “boşanmak” demektir.
????Genel Hatlarıyla Sûre????
✏️Sûrede boşama ve boşama sonuçlarıyla ilgili hükümler yer almaktadır.
✏️Son bölümlerde ise kendilerine uyarıcı geldiği halde inkâr eden kavimlerin azaba duçar oldukları belirtilmiş ve Hz. Peygamberin, insanları karanlıklardan aydınlığa çıkardığı ifade edilmiştir.
????66.Tahrim Sûresi????
????Medine’de nazil olmuştur. 12 ayettir. Tahrim, “haram kılma, yasaklama” demektir.
????Genel Hatlarıyla Sûre????
✏️Peygamber Efendimizin, helal olan bir şeyi kendisine yasak kılması nedeniyle sûre nazil olmuştur. Hz. Peygamberin aile hayatıyla ilgili yaşadığı bazı sıkıntılara değinilmiştir.
✏️Müminlerin, kendilerini ve ailelerini cehennem azabından koruması gerektiği belirtilmiş ve samimi tövbenin önemine dikkat çekilmiştir.
✏️Sûrenin son kısmında dört tane kadın örnek verilmiştir. Hz. Nuh’un karısı, Hz. Lut’un karısı, Firavun’un karısı ve Hz. Meryem.
✏️İlk ikisi peygamber eşleri olmalarına rağmen iman etmediler. Ancak Firavun’un karısı o kadar zulüm ve baskı altında iman etmiştir. Dördüncü kadın ise Hz. Meryem’dir. Onun iffetli bir hanımefendi olduğuna değinilmiştir.
Bu kısımdaki konu (mesaj):
1.HAKKIN KORUNMASI
• İlk sûreler olan Mücadele, Haşr ve Mümtehine’de hakkın korunması için mücadele ve çözüm yolları aktarılmaktadır. Mücadele sûresinde, zıhar yapan kocasından ayrılmaması/boşanmaması gerektiğine dair Hz. Peygamber ise tartışan bir sahabi kadın örneği üzerinden hak arayışı ve hakkın korunması mesajı verilir.
• Haşr sûresinde, Medine’deki ilk toplu yahudi isyanı (Haşr) ve buna karşı yapılan sefer ve savaş, elde edilen ganimetler ve bunların dağıtılması konuları anlatılmaktadır (Haşr, 59/1-10). (Bu sûrenin doğru anlaşılması için öncelikle bir siyer kitabından Beni Nadîr savaşı okunmalıdır.)
• Mümtehine sûresinde, hicret eden kadınların durumları anlatılmakta, onların aile ve sosyal hayatla ilgili problemlerine çözümler getirmekte ve hayatın bir imtihan olduğu mesajı verilmektedir (Mümtehine, 60/10-13).
2.HAKTA BİRLEŞMEK
• Bu cüzdeki ikinci grup sûreler; Saff ve Cuma olup söz konusu sûreler birlik ve beraberlik mesajları taşımaktadır. Müslümanlara, düşmanlarına karşı Allah yolunda (birbirlerine duvarlar gibi kenetlemiş saflar halinde) savaşmaları emredilmektedir (Saf, 61/4 ve 11).
• Cuma suresinde de Kur’an’ı okuyup, anlayıp hayatı ona göre yaşama sorumluluğu anlatılır ve Yahudiler gibi sorumluluktan kaçılmaması gerektiği bize (yeniden)hatırlatılır (Cuma, 62/5-8).
• Münafikûn sûresinde, İslam toplumundan ayrılan ve kendilerini gizleyip Müslüman gösteren kişilere karşı dikkatli olunması mesajı verilmekte, münafıkların önemli vasıfları açıklanarak âdeta deşifre edilmektedir (Münâfikûn, 63/1-8).
3.HAKTAN AYRILMAMAK
• Teğabun sûresinde, kıyametteki büyük toplanma gününün (yevmü’l-cem’in), aslında dünyevi aldanmaların ortaya çıktığı gün (yevmü’t-teğabün) olduğu açıklanır. Dünyada kim Allah’a iman edip güzel (salih) işler yaptıysa, ahirette Allah o kişinin kötülüklerini örter ve cennete koyar (Teğabun, 64/9.) Sure müminlere bazı önemli tavsiyelerle tamamlanır.
• Talak sûresinde ise, boşanma adabı anlatılır. Allah gereksiz yere boşanan, zevkine düşkün erkek ve kadınları sevmez, mesajı verilir. Kadınların adet sonrasında boşanmaması, temizlik döneminin beklenmesi emredilir. Adet sırasında boşamak haramdır. Ayrıca birden fazla talak ile de boşamak haramdır. (Bu iki harama Müslümanlar dikkat etmelidir.) Sünnete uygun olan boşama; ihtiyaç anında, ilişkiye girilmemiş temizlik döneminde bir talak ile boşamaktır (Talâk, 65/1-2)
• Tahrim sûresinde Allah ve Resûlüne itaat emredilir.
• Hz. Peygamber’in eşlerine, dikkatli olmaları emredilir. Çünkü onlar müminlerin anneleridir ve diğer mümin kadınlara da örnek olacak bir hayat yaşamaları gerekir. Bu bağlamda kendilerine tarihte yaşamış iki saliha ve iki kâfire/fasıka olan 4 kadın örnek verilir.
